تست CRP

التهاب یکی از مکانیسم‌های اصلی دفاعی بدن در برابر میکروبها و عوامل خارجی بدن است. هر زمان میکروبی وارد بدن شود مجموعه‌ای از واکنشهای التهابی در اثر فعال شدن سیستم ایمنی بدن ایجاد می شود. گلبول‌های سفید در کنار ماکروفاژها و کبد مجموعه‌ای از پروتئین‌های التهابی مانند آنتی بادیها، اینترلوکین ها و پروئین واکنشی C را تولید می کنند تا بتوانند عامل تهدید کننده خارجی مانند ویروس یا باکتری را از بین ببرند. البتّه بجز موارد عفونی در موارد دیگری هم این سیستم ایمنی فعّال می شود مانند واکنش بدن به پروتئین‌های داخلی و شناسایی عناصر خود بدن به عنوان عامل مهاجم که در بیماریهای خود ایمنی دیده می شود یا در جریان واکنش به برخی از غذاها و داروها هم این واکنش التهابی گاهاً ایجاد می شود.

CRP بالا نشانگر چیست؟

CRP - C reactive protein نشانگر التهاب فعّال در بدن است. این عامل یک پروتئین واکنشی و التهابی است که در کبد ساخته می‌شود. سلولهای التهابی بویژه گلبولهای سفید خون در اثر مقابله با عوامل ایجاد کننده التهاب موادّی ترشّح می کنند که باعث می شود کبد CRP  تولید نماید. بالا بودن این عامل در خون به معنی فعّال بودن سیستم ایمنی و التهاب است.

CRP نیمه عمری در حدود دو هفته دارد و بعد از بهبودی عفونت و عوامل میکروبی بعد از دو هفته مقادیر آن به سطح نرمال اولیّه برمی‌گردد. بالا ماندن دایمی این فاکتور به معنی التهاب طولانی تر و مزمن است. عواملی که می توانند التهاب مزمن ایجاد نمایند عبارتند از:

• بیماریهای سیستم ایمنی
• نارسایی مزمن کلیه
• دیابت قندی
• آسم و بیماریهای ریه
• بیماریهای خود ایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید
• انواع کنسرها و سرطان
• پانکراتیت
• التهاب روده مزمن
• عفونتهای زنان
• استرس های مزمن
• و بیماریهای قلبی و عروقی

آیا بیماری قلبی می تواند CRP را افزایش دهد؟

جواب بله است. فاکتور CRP در بیماریهای قلبی افزایش پیدا می کند و شدّت افزایش آن نشان دهنده شدّت بیماری زمینه‌ای قلب و عروق است. این فاکتور در بسیاری از بیماریهای قلبی افزایش پیدا می کند، مانند:

• آتروسکلروزیس
• انسداد عروق کرونر قلبی
• نارسایی قلبی
• بیماریهای التهابی قلب مانند پریکاردیت، میوکاردیت و اندوکاردیت

در بیماریهای قلبی هنوز مشخّص نشده است که آیا صرفاً بالا بودن و افزایش CRP است که باعث ابتلا به بیماریهای قلبی می شود یا خود بیماری قلبی است که باعث بالا رفتن این فاکتور التهابی می شود. هم به این دلیل و هم بدلیل اینکه فعلاً روش درمانی استاندارد و شناخته‌شده‌ای برای کاهش CRP وجود ندارد، بالا بودن CRP به عنوان یک مارکر شناخته می شود و فعلاً مداخلات علیتّی و درمانی بین CRP  بالا و بیماری قلبی ابداع نشده است.

درخواست آزمایش CRP

این تست چه زمانی درخواست می شود؟

تست CRP در زمان شک به بیماریهای التهابی در کنار آزمایشات دیگری مانند آنالیز کامل خون و شمارش گلبولهای سفید خون WBC و تست رسوب گلبولهای قرمز ESR درخواست می شود. مواردی که تست CRP درخواست می شود عبارتند از:

• تب و لرز
• درد، قرمزی و تورّم روی پوست و مفاصل
• بیماریهای گوارشی مانند تهوّع و اسهال
• ضربان قلب بالا یا تعداد تنفّس زیاد
• ضایعات پوستی و تغییر رنگ پوست
• عفونت مکرّر
• در موارد تغییر وضعیت هوشیاری
• در زمان ارزیابی بیماری قلبی و مغزی

موارد نرمال و غیر نرمال

این آزمایش بصورت غیر ناشتا انجام می شود و می توان هم در آزمایشگاه و هم در مطب بصورت سرپایی این تست را انجام داد. این تست با واحد میلی گرم در لیتر mg/l نشان داده می شود:

تست CRP حساس ، hs-CRP

این تست حساس تر از تست روتین CRP است و مقادیر کمتری از این فاکتور را نشان می دهد. بالا بودن این تست می تواند نشان دهنده بیماری زمینه‌ای قلب و عروق باشد. این تست هم با واحد mg/l نشان داده می شود و مقادیر آن عبارتند از: