متخصص قلب و عروق

رشته قلب و عروق یکی از جذّاب ترین و در عین حال مهمترین رشته های پزشکی است. عملکرد و وظایف خاص قلب باعث شده است تا آشنایی با بیماریهای آن و درمان اختلالات قلب و عروق از حساسیت و اهمیت خاصی برخوردار باشد.

این رشته در ایران و بسیاری از کشورها به دو روش قابل تحصیل است. یکی بصورت مستقیم و بعد از کسب مدرک پزشکی جنرال است که به مدت 4 سال طول می کشد و دومین روش از طریق رشته تخصصی داخلی است. به این صورت که بعد از پزشکی عمومی به مدت 4 سال رشته داخلی تحصیل می شود و بعد از آن رشته قلب به عنوان یک رشته فوق تخصصی به مدت سه سال آموزش داده می شود. در هر دو حالت متخصصین و فوق متخصصین قلب و عروق بعد از اتمام تحصیل می توانند به پیشگیری و درمان بیماریهای قلب و عروق بپردازند.


متخصص قلب


وظایف متخصص قلب و عروق

پزشکان قلب در زمینه های زیر فعالیت می کنند:

علایم و بیماریهای جنرال قلب

ویزیت و معاینه افراد با علایم مرتبط با بیماریهای قلبی

بررسی دردهای قفسه سینه

بررسی تنگی نفس

سرگیجه و سنکوپ

تپش قلب و آریتمی های قلب

مدیریت دارویی و داروهای قلب

بیماریهای عروقی

بیماریهای شریان آئورت

بیماریهای عروق دست و پا

ترومبوز و لخته خون شامل DVT و آمبولی ریه

پرفشاری شریان ریوی

بیماریهای دریچه های قلبی

نارسایی قلبی

انسداد عروق قلبی

عفونت و التهاب قلب

عوامل خطر قلبی

 یکی از مهمترین وظایف متخصصین و فوق متخصصین قلب و عروق پیشگیری از بروز عوامل خطر بیماریهای قلب و عروق و درمان آنها است.

دیابت قندی و عوارض آن

فشارخون بالا

مصرف سیگار و دخانیات

چربی خون بالا

اضافه وزن و چاقی

سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی

تست های قلب و عروق

 برای تشخیص و درمان بیماریهای قلبی در بسیاری از موارد لازم است از برخی تستها و خدمات اصطلاحاً پاراکلینیک استفاده کرد. متخصصین قلب این تستها را انجام می دهند:

نوار قلب

اکوکاردیوگرافی قلب

تست ورزش

آنژیوگرافی قلب

آنژیوگرافی عروق

کاتتریسم و اندازه گیری فشار داخل حفرات قلب، شریان ریوی و عروق محیطی

هولتر فشارخون

هولتر مونیتورینگ نوار قلب

انجام ABI برای تشخیص انسداد عروق پا

رشته های فوق تخصصی قلب

 با توجه به گسترش بسیار سریع یافته های علمی و پروسیجرهای جزیی تر در تشخیص و بیماریهای قلب و عروق، لازم بود زیر شاخه های مختلفی در رشته قلب و عروق تعریف شود. این زیر شاخه ها به صورت دوره های فلوشیپی ارایه می شود و متخصصین یا فوق متخصصین قلب و عروق با گذراندن این دوره ها قادر خواهند بود تا به صورت جزیی تر و با تمرکز بیشتر بر روی یکسری از بیماریهای قلبی خدمت ارایه دهند. رشته های فلوشیپی قلب عبارتند از:

اینترونشن

 فلوشیپ های اینترونشن قادرند خدمات فوق تخصصی زیر را انجام بدهند:

آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی عروق قلب

درمان سکته قلبی و حمله حاد قلبی

درمان بیماریهای مادرزادی از راه مداخلات از راه پوست و اینترونشن

بستن سوراخها و نقایص مادرزادی قلب

مداخلات و اینترونشن دریچه های قلب

درمان بیماریهای عروق مانند عروق دست، پا، کاروتید، مغز و عروق ریوی

مداخلات برای بیماریهای آئورت

درمان بیماریهای وریدی مانند DVT و انسداد وریدی

درمان واریس

الکتروفیزیولوژی EPS

 فلوشیپ الکتروفیزیولوژی یکی از رشته های مهم قلب و عروق است. همکاران الکتروفیزیولوژیست در زمینه های زیر فعالیت می کنند:

بررسی آریتمی های قلبی

تعبیه ضربان ساز قلبی PPM

تعبیه دستگاه شوک قلبی ICD

انجام مطالعات الکتروفیزیولوژی EPS

انجام تست تیلت


اکوکاردیوگرافی

 اکوکاردیوگرافی یکی از تستهای رایج و بسیار کاربردی قلب است که تمام همکاران متخصص قلب قادر به انجام آن هستند. با توجه به پیشرفت علم اکوکاردیوگرافی امروزه انواع متعددی از روشهای انجام اکو ابداع شده است که همکاران فلوشیپ اکو به انجام آنها می پردازند. مانند:

استرس اکو

اکو از راه مری


نارسایی و پیوند قلب

 نارسایی قلبی یکی از بیماریهای خطرناک قلبی است. چند سالی است که رشته جدید نارسایی قلبی و پیوند قلب ایجاد شده است. همکاران فلوشیپ نارسایی و پیوند قلب این خدمات را انجام می دهند:

کنترل نارسایی قلبی

نمونه برداری و یوپسی از بافت قلب

کنترل پرفشاری شریان ریه

پیوند قلب


بیماریهای مادرزادی قلب

 اغلب بیماریهای مادرزادی قلب در سنین نوزادی و کودکی تشخیص داده شده و عمل می شوند. معدودی از بیماریهای مادرزادی هستند که تا سنین بزرگسالی ادامه دارند. همچنین بیمارانی که در سنین کودکی عمل یا درمان شده اند و به سنین بلوغ و بزرگسالی می رسند، لازم است از نظر ادامه درمان و عوارض بیماری قلبی تحت نداوا باشند. 

همکاران فلوشیپ بیماریهای مادرزادی قلب در این زمینه فعالیت می کنند.


تصویربرداری قلب

روشهای تصویربرداری مانند اکوی قلب تقریباً جزو ملزومات و اولیه های تشخیص بیماریهای قلبی هستند. امروزه روشهای تصویربرداری قلب بسیار دقیق و پیشرفته شده اند و با توجه به این گستردگی لازم است تا همکاران قلب در زمینه تصویربرداریهای قلبی مانند سی تی اسکن و MRI قلبی دوره تکمیلی را بگذرانند. همکاران فلوشیپ تصویربرداری قلب در زمینه تصاویر قلبی فعالیت می کنند.


انکولوژی و قلب

متأسفانه امروزه سرطانها شیوع بالایی دارند و تقریباً خانواده ای نیست که درگیر آن نباشد. سیستم قلب و عروق و انواع سرطانها ارتباط نزدک و مداخلات زیادی باهم دارند. با توجه به اهمیت موضوع و گستردگی اطلاعات در این زمینه لازم است برخی از همکاران متخصص قلب در زمینه ارتباط سرطان با بیماریهای قلب و عروق و ترومبوز بیشتر مطالعه کنند. فلوشیپ رشته نسبتاً جدید کاردیوانکولوژی به این موضوع می پردازد.